Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde, doğanın cömertliği ve güneşin sıcaklığıyla yetişen domatesler, İtalya ve Avrupa ülkelerine lezzet taşıyor. Nisan ayında ekimi gerçekleştirilen domatesler, ağustos ve eylül aylarında hasat edilerek özel bir kurutma sürecinden geçiriliyor. Kesilip güneşin altında 10-12 gün boyunca kuruyan domatesler, makarna soslarından pizzalara kadar birçok lezzetli yemekte kullanılmak üzere İtalya ve Avrupa ülkelerine gönderiliyor.
Adilcevaz ilçesinde hasat edilen yaklaşık 4 bin ton domates, geleneksel yöntemlerle güneş altında kurutuluyor. Lezzeti nedeniyle büyük talep gören Bitlis kuru domatesi, dünya sofralarında da giderek daha fazla yer edinmeye başlıyor. Özellikle Güneydoğu illerinden gelen tarım işçileri, hasat edilen domatesleri titizlikle ikiye kesip tuzlayarak beyaz örtüler üzerinde kurutmaya bırakıyorlar.
Adilcevaz'da 25 yıldır domates üretimi yapan çiftçi Cüneyt Duk, geçen yıl yaptıkları deneme üretiminin ardından bu yıl kurutmalık domates sektörüne de girmeye başladıklarını söyledi. Duk,
“Yaklaşık 25 yıldır domates üreticiliği yapıyorum. Geçen yıl domates kurutma işine girdik ve 100 dönüm arazi ile başladık bu işe. Bu yıl bunu yükselterek 250 dönüm ekili alanımız mevcuttur. Kurutmuş olduğumuz bu domateslerin tamamını başta İtalya olmak üzere Avrupa ülkelerine ihraç ediyoruz. Bu domateslerimiz makarnada sos ve pizza yapımında kullanılıyor. İstihdama da katkımız oluyor. Bu yıl itibari ile 150 ile 200 arası tarım işçisi çalışıyor. Bu sayıyı önümüzdeki yıllarda daha da arttırarak hem işçimize hem de bölgedeki çiftçimize alternatif ürün olarak sunmayı düşünüyoruz” diye konuştu.
Bu yıl yaklaşık 4 bin ton domates kuruttuklarını ifade eden Duk,
“Sergi alanımızda yıllık 4 bin ton üretimimiz vardır. Bu 4 bin ton üretimden yaklaşık 10-12 kilodan 1 kilo domates kurusu elde ediyoruz. İlçe ekonomisine alternatif bir ürün olarak sunuyoruz. Burada genelde sofralık domates ekiliyor. Piyasası belli olmuyor günbegün değişiyor. Ama ekmiş olduğumuz bu domatesin sabit bir piyasası var. Çiftçinin piyasa düşecek mi diye herhangi bir korkusu olmuyor. Rahat bir şekilde alım garantili olarak domatesini ekip pazarlayabiliyor. Kendi ektiğimiz 250 dönümün haricinde de çifti arkadaşlarımızdan domates alıp burada kurutuyoruz” diye konuştu.
Manisa’dan gelip kuru domatesleri alıp İtalya ve Avrupa’ya ihraç eden İsmail Mürselim de, 10 yıldır Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yapığı işi son iki yıldır Bitlis’te de yaptığını belirtti. Mürselim, çiftçilerle sözleşmeli tarım yaptıklarını ifade ederek,
“Ege Bölgesinde uzun yıllardan beridir yapmış olduğumuz bu kurutulmuş domates işini Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine 10 yıldır taşımaktayız. Daha önce Şanlıurfa, Mardin ve Diyarbakır’da yaptığımız işi iki yıldır Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde de yapmaya başladık. Burada çiftçilerimizle sözleşmeli tarım yapıyoruz. Cüneyt Duk çiftçimizle 250 dekarla başladık. Diğer çiftçilerimizden de sözleşmeli olarak aldığımız domatesleri sergi alanında kesip kurutup ihracatını yapıyoruz” şeklinde konuştu.
